Wanneer ik in Herk-de-Stad bij de firma Vanuytrecht binnenstap, komt de heerlijk walmende geur van vers gebakken wafels me meteen tegemoet. Zaakvoerder Pieter-Jan Vanuytrecht groet me hartelijk en doet het verhaal van zijn Pieter-Jan wafels met veel enthousiasme uit de doeken.
Zo’n 11-tal jaar geleden wist Pieter-Jan, toen pas afgestudeerd, al heel snel dat hij iets op zichzelf wilde uitbouwen: “Ik wilde echter geen overname doen in de bakkerijwereld en evenmin met rechtstreekse verkoop beginnen via een winkel. Dus begon ik na mijn uren in bijberoep. Heel basic, heel simpel, in de garage van mijn ouders die we omgebouwd hadden tot bakkerij. Na verloop van tijd merkten we dat er potentieel in zat, dat er vraag naar was.”
Pieter-Jan vervolgt: “Ik had ook het geluk te kunnen rekenen op de hulp van mijn vader die zelf met de wafels naar de klanten ging. Het maken is namelijk één ding, als schoolverlater een afzetmarkt vinden daarentegen, het commerciële gedeelte, is verrevan evident. We hebben dan een stuk achter de garage bijgebouwd, waardoor de tuin op de duur bijna vol stond. Al redelijk snel was er de ambitie om te verhuizen naar een klein bedrijventerrein. Daar is uiteindelijk wel wat tijd over gegaan want zo eenvoudig is dat tegenwoordig allemaal niet. Vorig jaar hebben we dan toch die stap gezet en tot nu toe heb ik daar nog geen minuut spijt van.”
De Pieter-Jan wafels hebben een houdbaarheid van zes weken en bevatten geen bewaarmiddelen noch kleurstoffen: “Dergelijke artisanale producten hebben een bepaalde prijs, vandaar dat we er veel belang aan hechten een kwaliteitsproduct af te leveren, waarbij de verpakking ook mooi oogt.”
Momenteel zijn er bij Pieter-Jan een vijftal mensen in dienst. Daarvan staan er drie vaste mensen in de productie, die vijf dagen op zeven draait. Hij werkt met een aflossingssysteem zodat niet altijd dezelfde persoon aan de vroegste shift moet beginnen, zijnde het voorbereidende werk van degen maken: “Ik ben van principe dat in een klein bedrijf iedereen alles moet kunnen. We wisselen elkaar af, wat voor de mensen zelf ook het fijnste is. We hebben ook bewust ons doelpubliek wat verlegd. Bij aanvang leverden we uitsluitend aan de bakkers in Limburg en iets daarbuiten, nu leveren we voor 90% rechtstreeks aan de Belgische retail. We hebben met andere woorden een serieuze switch gemaakt.”
De firma groeide in de loop der jaren uit van twee naar vier standaard producten plus nog twee varianten tijdens bepaalde periodes. Pieter-Jan licht toe: “In totaal beschikken we over een assortiment van een zes-, zevental soorten wafels: een suikervrije variant, waar veel vraag naar is, twee varianten met chocolade en één variant met spelt. We proberen ons aanbod wat uit te breiden.”
Bij Pieter-Jan gebeurt alles van A tot Z intern, van het deeg maken, het bakproces, het verpakken tot zelfs het transport: “Het bakproces verloopt steeds volgens een vast procédé. ‘s Morgens worden de degen in één keer gemaakt en de wafels aansluitend gebakken, die vervolgens in regaalwagens terechtkomen. Zodra de regaalwagen vol is, zijn de onderste wafels afgekoeld en klaar om per zes verpakt te worden. We bakken in feite op bestelling, dus wat we deze week produceren, gaat ook deze week de deur uit.”
De bottleneck van het volledige proces was het handmatige verpakken. Pieter-Jan legt uit: “We plooiden de zakjes om en plakten deze dicht met behulp van een etiket met de datum erop. We ondervonden dat daar echter veel tijd in kroop. Aangezien ik elk proces tracht te optimaliseren, gingen we op zoek naar een alternatief voor deze tijdrovende activiteit. We gebruiken blokbodemzakjes, dus gigantisch veel mogelijkheden biedt dat niet: ofwel sluit je ze handmatig, of je werkt met een sealmachine, of met een clipmachine. Door wat rond te kijken, merkten we dat in de voeding de zakjes vaak dichtgeseald worden, dus gingen we op zoek naar een passende oplossing.”
De opzet, de grote uitdaging voor Pieter-Jan was om het handmatige sluiten van de blokbodemzakjes met behulp van een etiket te vervangen door één machinale handeling: “Afgelopen zomer zijn we overgegaan tot de aankoop van een Audion verticale doorloopsealer, de D552 AVT All-In Sealer, om de zakjes hermetisch dicht te sealen. Dit in combinatie met een Matthews hoge resolutie printer, de Viapack, die op de voorbedrukte blokbodemzakjes bijkomend de vervaldatum print op de daarvoor voorziene plaats. We moeten bijgevolg geen etiket meer plakken, een enorme vooruitgang qua efficiëntie en productiviteit. We spreken nu van zo’n 25.000 à 30.000 wafels per week, tussen 5.000 en 6.000 wafels per dag. Ik denk dat we nu ongeveer een 30-tal pakjes per minuut kunnen dichtsealen en printen.”
Pieter-Jan licht toe hoe hij tot de keuze van Presa kwam als leverancier: “Telkens ik op zoek ben naar een leverancier, of het nu voor machines of voor grondstoffen is, hecht ik er veel belang aan met een leverancier te werken die actief meedenkt en niet te ver van huis zit in geval er nood is aan een interventie. Een machineleverancier moet meer doen dan louter de machine verkopen.”
“We waren destijds - toen de firma nog Tendeur was - al in contact met Presa en hadden van bij aanvang een goed contact met de vertegenwoordiger. We hebben dan een aantal testen met onze producten ter plaatse uitgevoerd in hun showroom. Uit die testen bleek dat het model dat we voor ogen hadden, zijnde de liggende (lees: horizontale) doorloopsealer, niet het juiste model was. Bijgevolg werken we nu met het rechtstaande (lees: verticale) model. Het is dus van cruciaal belang dat je de juiste machine koopt die afgestemd is op jouw productieomgeving, hoe klein ook.”
De nieuwe manier van verpakken bracht voor Pieter-Jan niet enkel een verhoogde productiviteit teweeg, bijkomende voordelen zijn dat de verpakkingen voortaan hermetisch gesloten zijn, dat ze mooi en strak ogen, en last but not least dat ze de houdbaarheid verbeteren.
Vooraleer de Audion sealmachine geïnstalleerd was, vormde het verpakkingsgedeelte de bottleneck. De volgende prioriteit is het verhogen van de bakcapaciteit: “Wat er zich nu voordoet, is dat we in feite sneller verpakken dan we kunnen volgen met bakken. Aangezien we zowel in klanten als in assortiment willen uitbreiden, moet die uurcapaciteit omhoog. Dus blijven we op zoek naar manieren om verder te automatiseren.”
Pieter-Jan concludeert vastberaden: “Je moet je als kleine producent in de retail wat kunnen onderscheiden van de rest. Een ambachtelijk proces opzetten is één ding, maar de grootste uitdaging blijft het voortdurende getrek en gesleur voor de verkoop in de winkel. Er is in mijn ogen alleszins zeker nog groeipotentieel. De ambitie is er zeker, maar zo makkelijk is het allemaal niet, dus stapsgewijs is de boodschap en vooral...voeten op de grond!”
